Fałszywe pierwszeństwo Ustawy rządowej z 1791 roku
Volume 9 (2023): Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė Parlamentarizmas. Konstitucija. Visuomenė, pp. 158–168
Pub. online: 30 December 2023
Type: Article
Open Access
Published
30 December 2023
30 December 2023
Abstract
Historiografia polska określa Ustawę Rządową jako „drugą na świecie, pierwszą w Europie konstytucję spisaną”. Jednak cztery miesiące po konstytucji majowej 1791 roku uchwalono konstytucję francuską. W Szwecji znacznie wcześniej – w latach 1719–1720 i 1772 zaczęto spisywać „formy rządu” (Regeringsform). Brakowało w nich jednak wskazania zasad suwerenności narodu oraz podziału władz. Dlatego warto przyjrzeć się korsykańskiej Costituzione paolina z 1755 roku. Ta bowiem zasady takie – przynajmniej a prima vista – podawała. Dlatego pogląd o pierwszeństwie Konstytucji 3 maja należy odrzucić.