Działalność hetmana wielkiego koronnego Franciszka Ksawerego Branickiego w pierwszych miesiącach obrad Sejmu Wielkiego w świetle korespondencji Stanisława Augusta z Filippo Mazzeim
Volume 9 (2023): Lietuvos Didžioji Kunigaikštystė Parlamentarizmas. Konstitucija. Visuomenė, pp. 145–155
Pub. online: 30 December 2023
Type: Article
Open Access
Open Access
Published
30 December 2023
30 December 2023
Abstract
Franciszek Ksawery Branicki, hetman wielki koronny, blisko związany z Grigorijem Potiomkinem, faworytem Katarzyny II, w pierwszych miesiącach Sejmu Czteroletniego podjął walkę o przywrócenie władzy hetmanów, zarówno militarnej, jak i politycznej. Droga do tego celu wiodła albo przez wywołanie konfliktu zbrojnego, w który zostałaby wciągnięta Rzeczypospolita, albo przez sprowokowanie powstania chłopskiego w południowych województwach, co wymagałoby podjęcia nadzwyczajnych kroków militarnych. W obu przypadkach, gdyby bezpieczeństwo państwa było zagrożone, hetman z mocy prawa przejąłby władzę nad wojskiem, a tym samym miałby otwartą drogę do
zdominowania sceny politycznej polsko-litewskiego państwa.