Lietuvos istorijos institutas

Zadanie modernizacji państwa i społeczeństwa uwzględniała w swoich założeniach Komisja Edukacji Narodowej. Dla działaczy państwowych, jakimi byli członkowie Komisji, znaczenie oświaty i wychowania dla interesów państwa było oczywiste. Między innymi Ignacy Jakub Massalski interesował się oświatą ludu, a Adam Kazimierz Czartoryski był komendantem Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Pod wpływem zachodnioeuropejskich prądów oświeceniowych, ale także własnych doświadczeń, Komisja postawiła za cel wychowanie dobrego człowieka i obywatela, syna ojczyzny. Tak sformułowane cele, zanim zamieszczone zostały w Ustawach Komisji Edukacji Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane z 1783 r., pojawiały się w dokumentach, opracowanych i ogłoszonych w latach poprzedzających opublikowanie wspomnianych Ustaw.